فید چیست؟ خوراک feed ، آر اس اس RSS و اتم Atom چیست؟
فید یا خوراک چیست؟
اگر این برگه از سایت دی بی اس تم را در نظر بگیریم، فید یا خوراک این برگه، به معنی حذف قالب سایت، حذف لوگو و تمام تصاویر تبلیغاتی به کار رفته در این صفحه، حذف پست های مشابه و ماژول های به کار رفته در قالب و حذف تصاویر موجود در متن آموزش و بطور کلی “متن خالص بدون اضافات” این آموزش است. برای مشاهده فید این صفحه کلیک کنید.
کاربرد فید چیست؟
پاسخ این پرسش، دلیل انتشار این دوره آموزشی در آموزشگاه دی بی اس تم است. اگر با فید آشنا نیستید یا خیلی محدود آشنایی دارید، احتمالاً نمی دانید که چه کارهای زیادی با فید می توان انجام داد. در جلسه اول این آموزش فید یا خوراک وب را از دیدگاه عمومی و ابعاد کاربردهای عام تر آن بررسی نموده و در جلسه های بعدی کاربردهای بسیار زیاد فید را برای وبمستران و صاحبان سایت ها آموزش خواهیم داد.
کاربران فضای مجازی روزانه به ده ها سایت متفاوت سر زده و آخرین مطالب منتشر شده بر روی سایت های مورد علاقه، آخرین تاپیک های منتشر شده در انجمن های گفتگویی که فعالیت می کنند، آخرین ارسال های پیج های شبکه های اجتماعی مشترک شده و پروفایل دوستان را پیگیری می کنند. به دلیل محدودیت زمانی، سرعت و پهنای باند اینترنت، خستگی پشت سیستم بودن و بسیاری از محدودیت های بیشتر، برخی از سایت هایی که اطلاع از بروزرسانی هایشان در درجه اولویت پایین تری قرار دارند را گاهی هفته ای یکبار یا ماهی یکبار بررسی می کنیم.
با خوراک وب web feed شما می توانید به سادگی و سرعت بدون نیاز به هیچ زحمتی و بدون اتلاف وقت، بدون باز کردن سایت ها و بدون هدر دادن پهنای باند، به روز رسانی های روزانه تمام سایت هایی که می شناسید را دنبال کنید و هر زمان که محتوای تازه ای بر روی آن ها منتشر شد، از آن مطلع گردید. قدر مسلم تمام مطالب تازه سایت هایی که دنبال می کنیم برای ما جذاب نیست. به کمک فید شما می توانید عنوان مطالب به همراه خلاصه یا متن کامل مطالب منتشر شده را قبل از باز نمودن سایت مشاهده کنید و تنها در صورتی که آن مطلب برایتان جذاب است، بر روی آن کلیک کرده و آن مطلب را مشاهده کنید.
فید feed که به خوراک وب و خبرمایه ترجمه شده است در سال ۱۹۹۹ با هدف اطلاع سریع و آسان از بروزرسانی ها با پروژه ” آر اس اس RSS ” سر واژه عبارت Rich Site Summary به معنای “چکیده خلاصه سایت” توسط Dave Winer به حمایت کمپانی نت اسکایپ استارت خود و خیلی زود برای پلتفرم های مختلف توسعه یافت.
چرا فید خیلی شناخته شده و محبوب نیست؟
دلایل زیادی را می توان مطرح کرد. به عنوان نمونه کاربران فضای مجازی در هنگام یادگیری کار با رایانه نیاموخته اند که نیازی نیست برای اطلاع از به روز رسانی های سایت ها حتماً سایت را باز کنید! همچنین می توان به توسعه خیلی سریع وب در جهان اشاره کرد. در سالهای گذشته در ایران و به ویژه در کشورهای پیشرفته استفاده از فید بسیار مرسوم بود ولی با توسعه پهنای باند و سرعت اینترنت، عادات روزانه کاربران وب دچار تغییرات بزرگی شد تا جایی که قطب بزرگ دنیای نت یعنی کمپانی گوگل در سایت ۲۰۱۳ خوراک خوان محبوب و بسیار کاربری خود یعنی گوگل ریدر را مسدود کرد و برای همیشه به این پروژه عظیم با دها میلیون کاربر از سراسر جهان پایان داد.
البته نباید همین تصمیم گوگل را دور از دلایل استقبال کم کاربران اینترنت از استفاده از فید دانست. گوگل ریدر یک فید خوان تحت وب و آنلاین بود که فید های سایت های مورد نظر را برای حساب کاربری خود که اکانت جیمیل شما بود در آن تعریف می کردید و پس از این می توانستید به بصورت آنلاین از بروزرسانی ها مطلع شوید و به اصلاح فید سایت های محبوب تان را دنبال کنید و حتی بصورت آفلاین اطلاعات از پیش ذخیره شده در گوگل ریدر را بازنگری کنید. گوگل ریدر در اکتبر ۲۰۰۵ منتشر و در مارس ۲۰۱۳ برای همیشه بسته شد. تصمیم گوگل ضربه مهلکی بر این ابزار مفید و کاربردی بود. با آنکه ده ها خوراک خوان آنلاین بزرگ و محبوب دیگر بودند که کاربران گوگل ریدر به آنها کوچ کنند، اما در عمل واقعاً چنین اتفاقی نیفتاد و با مسدود شدن گوگل ریدر، خیلی ها تصمیم به کوچ به سیستم جدید نگرفتند.
با تمام این احوال، به عقیده من کشور ایران نه آنچنان اینترنت پرسرعت و تغییر و تحولات چشمگیر فضای مجازی و امکانات جایگزینی دارد که مردم استفاده از فید را برای اطلاع از بروزرسانی های سایت های محبوب کنار بگذارند و نه کاربران این محیط آنچنان سابقه و قدمتی در فعالیت در این فضا دارند که سال های سال مشترک گوگل ریدر بوده باشند و این تصمیم گوگل بر روی فضای وب ایران تأثیر چشمگیر داشته باشد!
به اعتقاد من، اصلی ترین دلیل عدم استفاده از فید، نبود آموزش های کافی در این ارتباط و نا آشنا بودن جامعه وب ایران با این ابزار وب مفید است. حتی در میان وبمسترانی که روزانه چندین ساعت به انجام امور روزانه در اینترنت مشغول اند، اندک افرادی خواهید یافت که با فید یا خوراک وب آشنا باشند. ما در این جلسه به آموزش کاربردهای عام تر فید برای عموم می پردازیم و در جلسات بعدی آموزش استفاده از این ابزار مفید برای تسهیل امور وبمستری را خواهیم گفت که بسیار کاربردی است.
چگونه آدرس فید سایت ها را پیدا کنیم؟
پیدا کردن آدرس فید سایت ها کار چندان سختی نیست. در تمام سایت ها، وبلاگ ها، انجمن های گفتگو، شبکه های اجتماعی و … آدرس فید اختصاصی خود را دارند. کافیت در هدر، فوتر یا سایدبار سایت ها و وبلاگ ها به دنبال آیکون مشهور آر اس اس Rss بگردید و روی آن کلیک کنید تا فید سایت برای شما باز شود.
اگر طراح سایت فراموش کرده باشد لینک خوراک سایت را در جایی در قالب بگنجاند، باز هم پیدا کردن آدرس فید کار سختی نیست. آدرس فید سایت های وردپرسی بسته به نوع فید مورد نظر شما و نیز روشن بودن ویژگی پیوند یکتا بر روی آن سایت به صورت های زیر است:
http://dbstheme.com/feed/
http://dbstheme.com/feed/rss
http://dbstheme.com/?feed=rss
http://dbstheme.com/feed/rss2
http://dbstheme.com/?feed=rss2
http://dbstheme.com/feed/rdf
http://dbstheme.com/?feed=rdf
http://dbstheme.com/feed/atom
http://dbstheme.com/?feed=atom
http://dbstheme.com/comments/feed/
http://dbstheme.com/?feed=comments-rss2
آدرس فید برخی سیستم های وبلاگ دهی شناخته شده:
http://WEBLOG.blogfa.com/rss.aspx
http://WEBLOG.mihanblog.com/post/rss
http://WEBLOG.persianblog.ir/rss.xml
http://WEBLOG.blogsky.com/rss
در سایت های وردپرس برای هر شاخه و هر مطلب، اگر عبارت /feed/ را به انتهای لینک اضافه کنید، می توانید فید آن شاخه یا مطالب را مشاهده کنید. به این روش می توانید فقط فید یک یا چند شاخه مورد نظر در سایت را دنبال کنید.
چطور از فید استفاده کنیم؟
راه های متفاوتی برای دنبال کردن فید سایت ها در اختیار شماست. یک روش مرسوم، استفاده از خوراک خوان های آنلاینی مشابه سرویس منقضی شده گوگل ریدر است. پس از متوقف شدن پروژه گوگل ریدر، سرویس دهنده های RSS reader که با نام خوراک خوان های آنلاین یا فید خوان اینترنتی شناخته می شوند، تلاش زیادی برای جذب کاربران این سیستم نمودند و از موفق ترین ها می توان به آر اس اس ریدرهای موفقی چون bloglines.com ، goread.io و feeddemon.com اشاره کرد. هر کدام از این سرویس دهنده ها مزایای اختصاصی خود را دارند اما بطور کلی مزیت اصلی استفاده از یک فید خوان آنلاین، دسترسی از هر جایی به اکانت سایت است. مهم نیست شما در منزل باشید یا محل کار یا مسافرت یا حتی در حال راه رفتن در خیابان، از هر جایی که بتوانید به اینترنت متصل شوید، می توانید فید خوان آنلاین خود را چک کنید.
روش مرسوم دیگر، نصب نرم افزارهای فید خوان بر روی رایانه است. مشهور ترین نرم افزار خوراک خوان سیستم عامل ویندوز، نرم افزار FeedDemon است که متعلق به سایت feeddemon.com بوده و امکانات زیادی در اختیار شما قرار می دهد. این نرم افزار بطور کامل از یونیکد زبان پارسی پشتیبانی می کند.
روش مرسوم دیگر که از دیرباز پر استفاده بود، استفاده از امکانات مرورگرهاست. حتی در اینترنت اکسپلورر ۶ هم امکان بوک مارک کردن آدرس فید سایت ها و دنبال نمودن انتشارهای تازه آن ها وجود داشت اما در طول زمان با ارائه نسخه های جدیدتر مرورگرهای وب و توسعه چشمگیر امکانات جانبی مرورگرها به کمک افزونه های مرورگر Extensions ، امروزه شما می توانید افزونه های فید خوان فوق العاده حرفه ای برای مرورگر خود پیدا و از امکانات بسیار زیاد آنها استفاده کنید. موزیلا فایرفاکس بطور پیش فرض امکانات زیادی برای دنبال کردن فید سایت ها در اختیار کاربران خود داده است
از تمام روش های مرسوم قدیمی که بگذریم، با توسعه تکنولوژی و رشد و گسترش استفاده از گجت های کاربردی در زندگی انسان ها از جمله موبایل و تبلت، نصب نرم افزار فید خوان روی موبایل یا تبلت به یکی از بهترین روش های دنبال نمودن خوراک سایت ها تبدیل شده است. در واقع بسیاری از نرم افزارهای خبرخوانی که برای سیستم عامل های مشهور اندروید و ios طراحی شده اند، فید خوان های ساده ای هستند که فید سایت های خبری توسط برنامه نویس در نرم افزار تعریف شده است و شما با نصب اینگونه نرم افزارها، می توانید تازه های اخبار روز را دنبال کنید. برای دنبال کردن فید سایت های مورد نظر خود، می توانید از نرم افزارهای رایگانی چون نرم افزار “خبرچین” اندروید استفاده کنید. برای دانلود رایگان نرم افزار اندروید فید خوان خبرچین، بر روی اینجا کلیک کنید.
پس از نصب این نرم افزار رایگان، می توانید آدرس فید هر سایتی که میخواهید را در نرم افزار تعریف کنید. همچنین می توانید آدرس های فید را گروه بندی کنید و پس از آن به سرعت و سادگی از آخرین بروزرسانی های سایت های محبوب خود مطلع شوید. فراموش نکنید فید سایت دی بی اس تم را در نرم افزار تعریف کنید!
در آخر، یک روش مرسوم دیگر برای دنبال نمودن فید سایت ها، عضویت در اشتراک فید برنر FeedBurner آن سایت است. فید برنر یکی از سرویس های رایگان کمپانی گوگل است که مدیران سایت های اینترنتی می توانند آدرس فید وب سایت خود را در این سرویس دهنده محبوب ثبت نمایند و قطعه کدی که از فید برنر دریافت می کنند را بر روی سایت خود قرار دهند تا باکسی برای درج ایمیل اعضا روی سایت به نمایش درآید.
پس از این شما می توانید آدرس ایمیل خود را در آن باکس وارد نموده و درخواست خود را برای دنبال نمودن فید آن سایت از طریق ایمیل ثبت نمایید. در این مرحله برای شما یک ایمیل تأیید از سوی گوگل ارسال می شود که با کلیک بر روی لینک فعال سازی، اشتراک شما در فید آن سایت فعال شده و از این پس هر روز آخرین مطالب ارسال شده روی سایت را به صورت خبرنامه ایمیلی دریافت خواهید نمود. لغو اشتراک، به آسانی کلیک بر روی لینک لغو عضویت موجود در ایمیل های ارسالی صورت می پذیرد.
آر اس اس RSS چیست؟
آر اس اس RSS فرمت استاندارد فید در قالب نسخه های متفاوت است. کلمه آر اس اس RSS سر واژه عبارت Rich Site Summary به معادل چکیده خلاصه سایت. اصطلاح چکیده به متن خالی بودن محتوای آر اس اس بدون سورس قالب، ماژول ها و عکس های سایت اشاره دارد. آر اس اس RSS یک ابزار وب مبتنی بر زبان برنامه نویسی XML است. سایر فرمت های استاندارد XML فید شامل rss2 و rdf سرواژه عبارت Resource Description Framework و اتم Atom است.
نتیجه گیری
در جلسه اول آموزش فید چیست؟ آر اس اس RSS و اتم Atom چیست؟ به آشنایی عمومی با مفهوم فید و موضوعات عمومی مرتبط با آن پرداختیم. آموزش های آتی ویژه وبمستران و صاحبان سایت هاست و در ارتباط با چگونگی کنترل کامل بر روی فید آر اس اس سایت و ابزارها و ماژول های در دسترس برای حرفه ای تر ساختن آن خواهیم پرداخت و در جلسات بعد به کاربردهای فید آر اس اس در سهولت انتشار محتوی در شبکه های اجتماعی و اتوماتیک و ساده سازی بسیاری از مراحل زمان گیر مدیریت سایت اشاره خواهیم کرد.
